Link: http://geolectos.blogspot.com/

26 abril 2010
Entre línguas

De Capa documentário

Hace unos días me enviaron un correo electrónico con información sobre un documental, titulado Entre línguas, que contiene grabaciones efectuadas en la frontera hispano-portuguesa. Hoy he recibido la obra y, francamente, me ha parecido excelente tanto por el contenido como por la calidad. Sin trampa ni cartón, se muestra el habla viva; son los informantes los únicos protagonistas mientras hablan en su variedad portuguesa castellanizada, en la variedad del valle de Jálama o en castellano con rasgos fonéticos portugueses, dependiendo de los casos. Los núcleos en los que se han efectuado grabaciones audiovisuales son los siguientes: Calabor (Zamora); Alamedilla (Salamanca); Eljas, Valverde del Fresno, San Martín de Trevejo y Herrera de Alcántara (Cáceres); y La Codosera, Olivenza, San Benito de la Contienda y Táliga (Badajoz).

En lo que no puedo estar de acuerdo es en una afirmación que han hecho los autores del documental en algunos medios de comunicación (véase, por ejemplo, aquí o aquí) y que también aparece esbozada en la carátula del DVD en forma de pregunta: ?Afinal, o que é o galego? Será que a língua portuguesa, em contacto com o castelhano sobreposto através sos séculos, pode dar origem a outros galegos??. Henrique Costas, en la entrevista incluida en los Documentos que acompañan a la obra, tampoco comparte esa interpretación. En cualquier caso, el documental está muy bien realizado y es muy recomendable.

João Aveledo, Eduardo Maragoto, Vanessa Vila Verde: Entre línguas [DVD], 2010.

A partir do 15'31''

http://www.crtvg.es/reproductor/inicio.asp?canal=tele&hora=22/03/2010%202:11:59&fecha=19/03/2010&arquivo=1&programa=ZIGZAG%20DIARIO&id_programa=692

Link: http://www.gznacion.com/web/noticia.php?id_noticia=16842&id_cat=8

Eduardo Maragoto: "É necesario documentar" as realidades de quen vive 'Entre Linguas'
Alá polo 1991 sóubose de quen falaba galego fóra do país, o val do Xalma. Tres filólogos con grande amor pola lingua decidiron documentar realidades coma esa ao longo da raia entre Portugal e España "xa que boa parte dos falantes está a desparecer".
Etiquetas: documental, Entre Linguas, Eduardo Maragoto, João Aveledo, Vanesa Vila-Verde, lingua, galego,

De Xalma

"

Baixo o título "Entre Linguas" João Aveledo, Vanesa Vila-Verde e Eduardo Maragoto viaxaron até en seis ocasións a Badajoz, Cáceres, Salamanca e Zamora para dar conta de cal é a situación destas falas e dos/as seus falantes. Conversamos con Eduardo Sanches Maragoto, un dos "tres amigos" -dstacou a amizade que os une- que realizaron o dito documental.

Entre Linguas, fala das "falas" en distintas provincias españolas. Tal e como nos contou Eduardo, "confirmamos que maiormente se trata de portugués co castellano sobreposto". Son falares que nos séculos XII e XIII comezaron a formarse ao se moveren os límites entre os países, ao igual que o galego. Estes tres filólogos non crían na tese da repoboación de galegos coma orixe e así foi.

O caso máis particular "é o de Olivença", destaca o documentalista, xa que é a máis próxima a Portugal e na que menos se fala "galego". Isto é así porque foi a máis recente en incorporarse a España -1801- e o proceso de "descrédito" foi moito máis acusasdo que no caso, por exemplo, do val do Xalma, no que xente nova decide aprender a falar coma os avós e onde hai "bastante autoconsicencia do facto diferencial".

Noutras zonas, estendidas ao longo da raia xa non identifican e falan de "chapurrado", ou indican o nome da localidade para referírense á fala que practican, mais teñen data de caducidade ao estaren próximos a desaparecer os últimos falantes. "Por iso era necesario documentalas", afirma Eduardo Maragoto.

Incidencia na Galiza

Segundo indicou o promotor da iniciativa, "excepto o Xalma era totalmente descoñecida" esa realidade en Galiza e é o primeiro estudo que se realiza desde a lingüística galega. Pola contra, en Portugal e España si se tiña estudado algo sobre o tema, mais a principios do século XX. Na Galiza "foi toda unha sorpresa", dixo.

"Expectación"

Ademais, desde Entre Linguas amósanse sorprendidos da acollida que está a recibir o seu traballo. "Hai de todo, desde a simple curiosidade até o interese certo a nivel lingüístico. Este traballo, financiado cos cartos dos promotores tamén se fixo grazas á axuda da Agadic. A montaxe é de Ramiro Ledo "porque nos gustaba a súa forma de contar" e tamén contaron co asesoramento "de varios amigos do audiovisual".

"Entre linguas polo miúdo"

Un CD "máis artístico" e un DVD máis especializado en contidos lingüísticos é Entre linguas a nivel material. Nos próximos dous meses, centros sociais, escolas de idiomas,