Link: http://geolectos.blogspot.com/
26 abril 2010
Entre línguas
![]() |
De Capa documentário |
Hace unos días me enviaron un correo electrónico con información sobre un documental, titulado Entre línguas, que contiene grabaciones efectuadas en la frontera hispano-portuguesa. Hoy he recibido la obra y, francamente, me ha parecido excelente tanto por el contenido como por la calidad. Sin trampa ni cartón, se muestra el habla viva; son los informantes los únicos protagonistas mientras hablan en su variedad portuguesa castellanizada, en la variedad del valle de Jálama o en castellano con rasgos fonéticos portugueses, dependiendo de los casos. Los núcleos en los que se han efectuado grabaciones audiovisuales son los siguientes: Calabor (Zamora); Alamedilla (Salamanca); Eljas, Valverde del Fresno, San Martín de Trevejo y Herrera de Alcántara (Cáceres); y La Codosera, Olivenza, San Benito de la Contienda y Táliga (Badajoz).
En lo que no puedo estar de acuerdo es en una afirmación que han hecho los autores del documental en algunos medios de comunicación (véase, por ejemplo, aquí o aquí) y que también aparece esbozada en la carátula del DVD en forma de pregunta: ?Afinal, o que é o galego? Será que a língua portuguesa, em contacto com o castelhano sobreposto através sos séculos, pode dar origem a outros galegos??. Henrique Costas, en la entrevista incluida en los Documentos que acompañan a la obra, tampoco comparte esa interpretación. En cualquier caso, el documental está muy bien realizado y es muy recomendable.
João Aveledo, Eduardo Maragoto, Vanessa Vila Verde: Entre línguas [DVD], 2010.
Link: http://www.gznacion.com/web/noticia.php?id_noticia=16842&id_cat=8
Eduardo Maragoto: "É necesario documentar" as realidades de quen vive 'Entre Linguas'
Alá polo 1991 sóubose de quen falaba galego fóra do país, o val do Xalma. Tres filólogos con grande amor pola lingua decidiron documentar realidades coma esa ao longo da raia entre Portugal e España "xa que boa parte dos falantes está a desparecer".
Etiquetas: documental, Entre Linguas, Eduardo Maragoto, João Aveledo, Vanesa Vila-Verde, lingua, galego,
"
Baixo o título "Entre Linguas" João Aveledo, Vanesa Vila-Verde e Eduardo Maragoto viaxaron até en seis ocasións a Badajoz, Cáceres, Salamanca e Zamora para dar conta de cal é a situación destas falas e dos/as seus falantes. Conversamos con Eduardo Sanches Maragoto, un dos "tres amigos" -dstacou a amizade que os une- que realizaron o dito documental.
Entre Linguas, fala das "falas" en distintas provincias españolas. Tal e como nos contou Eduardo, "confirmamos que maiormente se trata de portugués co castellano sobreposto". Son falares que nos séculos XII e XIII comezaron a formarse ao se moveren os límites entre os países, ao igual que o galego. Estes tres filólogos non crían na tese da repoboación de galegos coma orixe e así foi.
O caso máis particular "é o de Olivença", destaca o documentalista, xa que é a máis próxima a Portugal e na que menos se fala "galego". Isto é así porque foi a máis recente en incorporarse a España -1801- e o proceso de "descrédito" foi moito máis acusasdo que no caso, por exemplo, do val do Xalma, no que xente nova decide aprender a falar coma os avós e onde hai "bastante autoconsicencia do facto diferencial".
Noutras zonas, estendidas ao longo da raia xa non identifican e falan de "chapurrado", ou indican o nome da localidade para referírense á fala que practican, mais teñen data de caducidade ao estaren próximos a desaparecer os últimos falantes. "Por iso era necesario documentalas", afirma Eduardo Maragoto.
Incidencia na Galiza
Segundo indicou o promotor da iniciativa, "excepto o Xalma era totalmente descoñecida" esa realidade en Galiza e é o primeiro estudo que se realiza desde a lingüística galega. Pola contra, en Portugal e España si se tiña estudado algo sobre o tema, mais a principios do século XX. Na Galiza "foi toda unha sorpresa", dixo.
"Expectación"
Ademais, desde Entre Linguas amósanse sorprendidos da acollida que está a recibir o seu traballo. "Hai de todo, desde a simple curiosidade até o interese certo a nivel lingüístico. Este traballo, financiado cos cartos dos promotores tamén se fixo grazas á axuda da Agadic. A montaxe é de Ramiro Ledo "porque nos gustaba a súa forma de contar" e tamén contaron co asesoramento "de varios amigos do audiovisual".
"Entre linguas polo miúdo"
Un CD "máis artístico" e un DVD máis especializado en contidos lingüísticos é Entre linguas a nivel material. Nos próximos dous meses, centros sociais, escolas de idiomas,