Diferenças
Esta página mostra as diferenças entre a revisom do documento que escolheu e a versom actual.
pt_agal:normas [13/01/2011 21:35] ramom |
pt_agal:normas [15/12/2016 17:05] (Actual) ramom [Que é a norma AGAL?] |
||
---|---|---|---|
Linha 33: | Linha 33: | ||
A “guerra normativa” é a denominaçom popular que recebe o debate sobre a relaçom entre o galego e o português. Este debate foi especialmente intenso nos ámbitos filológicos e políticos nacionalistas nos anos 70 e 80 e chegou ao seu clímax a partir da institucionalizaçom das [[ http://pt.wikipedia.org/wiki/Normas_Ortogr%C3%A1ficas_e_Morfol%C3%B3gicas_do_Idioma_Galego|normas ILG-RAG]] em 1982, quando a maior parte do professorado de galego, em 1986, assinou um manifesto pola concórdia normativa. | A “guerra normativa” é a denominaçom popular que recebe o debate sobre a relaçom entre o galego e o português. Este debate foi especialmente intenso nos ámbitos filológicos e políticos nacionalistas nos anos 70 e 80 e chegou ao seu clímax a partir da institucionalizaçom das [[ http://pt.wikipedia.org/wiki/Normas_Ortogr%C3%A1ficas_e_Morfol%C3%B3gicas_do_Idioma_Galego|normas ILG-RAG]] em 1982, quando a maior parte do professorado de galego, em 1986, assinou um manifesto pola concórdia normativa. | ||
- | + | <WRAP column 45%> | |
- | <WRAP column 35%> | + | |
Se bem que antes de 1982 fossem várias as propostas normativas de tendência reintegracionista (como as de [[http://www.youtube.com/watch?v=n7-4eS_nixk | Martinho Montero]], [[http://www.adigal.org.ar/jun00.htm#2 | Valentim Paz Adrade]] ou as [[http://membres.multimania.fr/questione/documentos/normas_xunta_preautonomica.html | oficiais entre 1980 e 1982]] de [[http://pt.wikipedia.org/wiki/Ricardo_Carvalho_Calero | Carvalho Calero]]), foi a partir deste ano que se popularizárom várias codificaçons propositadamente alternativas às normas ILG-RAG: [[http://www.imperdivel.net/ensaio/32-estudo-critico-das-normas-ortograficas-e-morfoloxicas-do-idioma-galego-ilg-rag.html | as normas da AGAL]], em forma de //[[http://membres.multimania.fr/questione/documentos/estudo83/indice.html|Estudo Crítico]]// em 1982 e de //Prontuário// em 1985, as da AS-PG e as [[http://www.udc.es/dep/lx/cac/artigos/escrit96.html | diferentes variantes dos chamados mínimos reintegracionistas]]. | Se bem que antes de 1982 fossem várias as propostas normativas de tendência reintegracionista (como as de [[http://www.youtube.com/watch?v=n7-4eS_nixk | Martinho Montero]], [[http://www.adigal.org.ar/jun00.htm#2 | Valentim Paz Adrade]] ou as [[http://membres.multimania.fr/questione/documentos/normas_xunta_preautonomica.html | oficiais entre 1980 e 1982]] de [[http://pt.wikipedia.org/wiki/Ricardo_Carvalho_Calero | Carvalho Calero]]), foi a partir deste ano que se popularizárom várias codificaçons propositadamente alternativas às normas ILG-RAG: [[http://www.imperdivel.net/ensaio/32-estudo-critico-das-normas-ortograficas-e-morfoloxicas-do-idioma-galego-ilg-rag.html | as normas da AGAL]], em forma de //[[http://membres.multimania.fr/questione/documentos/estudo83/indice.html|Estudo Crítico]]// em 1982 e de //Prontuário// em 1985, as da AS-PG e as [[http://www.udc.es/dep/lx/cac/artigos/escrit96.html | diferentes variantes dos chamados mínimos reintegracionistas]]. | ||
+ | |||
+ | \\ | ||
+ | As primeiras concitárom grande apoio no mundo científico e as últimas fôrom as usadas pola prática maioria das organizaçons do movimento galeguista até 2003. Nesse ano, por pressons de setores universitários ligados ao BNG, a RAG aceitou certas [[http://www.xunta.es/linguagalega/arquivos/Normasresumo.pdf | modificaçons]] do texto normativo em direçom à convergência com o português. Pretendia-se assim acabar com a guerra normativa, mas para entom o “reintegracionismo” já tinha forte presença nas ruas e na recém-popularizada Internet. | ||
</WRAP> | </WRAP> | ||
- | <WRAP column 55%> | + | <WRAP column 45%> |
{{ :pt_agal:policia_linguistica.jpg|Vinheta de Pestinho tirada do jornal Novas da Galiza}} | {{ :pt_agal:policia_linguistica.jpg|Vinheta de Pestinho tirada do jornal Novas da Galiza}} | ||
</WRAP> | </WRAP> | ||
Linha 45: | Linha 47: | ||
- | |||
- | |||
- | |||
- | |||
- | As primeiras concitárom grande apoio no mundo científico e as últimas fôrom as usadas pola prática maioria das organizaçons do movimento galeguista até 2003. Nesse ano, por pressons de setores universitários ligados ao BNG, a RAG aceitou certas [[http://www.xunta.es/linguagalega/arquivos/Normasresumo.pdf | modificaçons]] do texto normativo em direçom à convergência com o português. Pretendia-se assim acabar com a guerra normativa, mas para entom o “reintegracionismo” já tinha forte presença nas ruas e na recém-popularizada Internet. | ||
===== Todas as línguas tenhem conflitos normativos? ===== | ===== Todas as línguas tenhem conflitos normativos? ===== | ||
Linha 107: | Linha 104: | ||
===== Que é a norma AGAL? ==== | ===== Que é a norma AGAL? ==== | ||
- | A [[http://membres.multimania.fr/questione/documentos/estudo83/indice.html | norma da AGAL]] é umha proposta para escrever as falas galegas utilizando a ortografia portuguesa. | + | A norma da AGAL é umha proposta para escrever as falas galegas utilizando a ortografia portuguesa. |
- | Após a institucionalizaçom das normas ILG-RAG em 1982, a Comissom Lingüística da associaçom promotora elaborou nesse mesmo ano umha proposta que, sem convergir completamente com o português, pretendia dar um passo definitivo no sentido de integrar as falas galegas no ámbito da Lusofonia. O facto de ser umha proposta muito aberta, que dava opçom a escolher diferentes formas do galego falado e ainda a ser aplicada com diferentes ritmos (mesmo sem conhecimento do português), facilitou que fosse adotada por numerosos coletivos para além dos, até entom, estritamente lingüísticos. | + | Após a institucionalizaçom das normas ILG-RAG em 1982, a Comissom Lingüística da associaçom promotora elaborou, em 1983, umha proposta que, sem convergir completamente com o português, pretendia dar um passo definitivo no sentido de integrar as falas galegas no ámbito da Lusofonia. Essa proposta sofreu vários acréscimos e modificaçons posteriores, nomeadamente nos anos 1985 (Prontuário Ortográfico Galego) e 1989 (nova ediçom do {{:pt_agal:a_associacom_galega_da_lingua:proposta_normativa.pdf|Estudo Crítico}} e Guia Prático de Verbos Galegos Conjugados). O facto de ser umha proposta muito aberta, que dava opçom a escolher diferentes formas do galego falado e ainda a ser aplicada com diferentes ritmos (mesmo sem conhecimento do português), facilitou que fosse adotada por numerosos coletivos para além dos, até entom, estritamente lingüísticos. |
Neste sentido, pode-se dizer que com ela nasce a prática reintegracionista contemporánea. | Neste sentido, pode-se dizer que com ela nasce a prática reintegracionista contemporánea. | ||
+ | A 3 de dezembro de 2016 a AGAL aprovou em assembleia o alargamento da sua norma ortográfica, acrescentando às soluçons já plasmadas em anteriores documentos normativos, outras mais convergentes com as variantes afro-luso-brasileiras. Em confronto com a anterior norma prescritiva, a nova [[pt_agal:normas:norma_da_agal|Ortografia Galega Moderna confluente com o português no mundo]] é de carácter descritivo, na esteira de outras línguas de comunicaçom europeias como o inglês. | ||
+ | |||
+ | Fundamentalmente, as novas normas da AGAL passárom a recolher, ao lado das clássicas terminaçons -om, -ám, do indefinido umha e dos verbos irregulares mais próximos da oralidade, outras formas plenamente convergentes com os outros padrons lusófonos: | ||
+ | |||
+ | <WRAP center 50%> | ||
+ | ^ Estudo Crítico 1989 ^ Ortografia Galega confluente 2016 ^ | ||
+ | | nom | nom / não | | ||
+ | | capitám | capitám / capitão | | ||
+ | | umha | umha / uma | | ||
+ | | fijo | fijo / fez | | ||
+ | </WRAP> | ||
===== Em que se diferencia a norma AGAL das usadas no Brasil e em Portugal? ==== | ===== Em que se diferencia a norma AGAL das usadas no Brasil e em Portugal? ==== | ||
- | A norma da AGAL é a norma utilizada para representar a variedade galega da língua portuguesa. A nossa língua tem desenvolvido particularidades diferentes em cada um dos territórios em que é falada, e muitas dessas particularidades refletem-se em cada umha das normas escolhidas para a representar. Por isso, diferentes aspetos morfológicos, lexicais e mesmo ortográficos podem divergir de umha norma para outra. | + | A proposta ortográfica da AGAL está recolhida no texto [[pt_agal:normas:norma_da_agal|Ortografia Galega Moderna confluente com o Português no mundo]] e é a utilizada para representar a variedade galega da língua portuguesa. Esta proposta já inclui como possíveis todos os traços ortográficos e morfológicos gerais no conjunto dos países lusófonos, mas para além disso admite a representaçom na escrita de diferentes particularidades mais próximas das falas galegas que tenhem sido usadas até hoje polos utentes da língua galego-portuguesa na Galiza. |
+ | |||
+ | Em termos gerais, as principais singularidades incluídas por esta proposta encontram-se na morfologia verbal, nas terminaçons -//om// e -//ám// face à geral lusófonia -//ão// e na representaçom do indefinido feminino //umha//. Eis mais alguns exemplos das diferenças mencionadas: | ||
- | Em termos gerais, as principais diferenças entre a norma da AGAL e as de outros territórios encontram-se na morfologia verbal, nas terminaçons //-om// e //-ám// face à maioritária na lusofonia //-ão// e no léxico. Eis mais alguns exemplos das diferenças mencionadas: | ||
<WRAP center 50%> | <WRAP center 50%> | ||
- | ^ GALIZA ^ PORTUGAL E BRASIL ^ | + | ^ Formas usadas na Galiza ^ Formas gerais ^ |
| polo, pola | pelo, pela | | | polo, pola | pelo, pela | | ||
| umha | uma | | | umha | uma | | ||
Linha 159: | Linha 168: | ||
| ESPANHOL:| //Las luces brillaban en el horizonte sin apagarse ni por un segundo.// | | | ESPANHOL:| //Las luces brillaban en el horizonte sin apagarse ni por un segundo.// | | ||
| GALEGO ILG-RAG:| //As luces brillaban no horizonte sen apagarse nin por un segundo.// | | | GALEGO ILG-RAG:| //As luces brillaban no horizonte sen apagarse nin por un segundo.// | | ||
- | | PORTUGUÊS E GALEGO REINTEGRADO:| //As luzes brilhavam no horizonte sem se apagarem nem por um segundo.// | | + | | PORTUGUÊS E GALEGO REINTEGRADO:| //As luzes brilhavam no horizonte sem se apagarem nem por um segundo.// | |
Portanto, é inegável que o reintegracionismo torna o aspeto do galego mais diferente do espanhol, mas nom é verdade que seja essa a intençom do nosso movimento. O nosso desejo é, sobre qualquer outra intençom, confluir com a tradiçom gráfica das outras variedades do galego no mundo. Se fosse doutro modo, poderíamos simplesmente ter optado por umha ortografia diferente: | Portanto, é inegável que o reintegracionismo torna o aspeto do galego mais diferente do espanhol, mas nom é verdade que seja essa a intençom do nosso movimento. O nosso desejo é, sobre qualquer outra intençom, confluir com a tradiçom gráfica das outras variedades do galego no mundo. Se fosse doutro modo, poderíamos simplesmente ter optado por umha ortografia diferente: |