Desde a Agrupación Cultural O Facho comunicamos-vos a celebración do seguinte acto, dentro das Palestras públicas do cuarto trimestre de 2024.

O vindeiro dia 19 de novembro a catedrática Mª Rosario Soto Arias impartirá unha palestra co título:

?A Coruña na boca do pobo (na fraseoloxía, na paremioloxía e no cantigueiro popular)?

Data: 19 de novembro, martes

Hora: ás 8 do serán

Lugar: Portas Ártabras - Rúa Sinagoga 22 baixo. Cidade Vella - A Coruña

Mª Rosario Soto Arias, catedrática xubilada de Lingua e Literatura Galegas no coruñés Instituto ?Eusebio da Guarda?, é coruñesa. Ten publicado diversos artigos de fraseoloxía galega nos Cadernos de Fraseoloxía Galega. É autora dos libros Achegas a un dicionario de refráns galego-castelán, castelán-galego (2003) e Dime quen leva o meu nome (2022), e coautora de tres dicionarios fraseolóxicos. No campo do folclore conta con varios artigos, entre os que podemos destacar Da raíña Lupa e da tradición Xacobea (2003). Do seu interese pola cidade da Coruña dan fe dúas colaboracións na revista Cornide, a saber: Garás: aproximación ao topónimo coruñés (2023) e Un manuscrito inédito do s. XIX do instituto da Coruña (2024).

Contido da palestra: Primeiro xustificaremos brevemente o porqué da escolla deste tema. Logo analizaremos a presenza do nome da nosa cidade e dalgúns dos seus barrios nas unidades fraseolóxicas galegas, así como no refraneiro e no cancioneiro tradicional galegos. Veremos as formas toponímicas dominantes e repasaremos a súa documentación primeira nos textos antigos. Estudaremos o significado de certos casos escuros e estudaremos tamén o punto de vista ideolóxico, o significado que pode ter A Coruña para a xente do común que deixou constancia da súa experiencia vital, do seu paso por ela.

PARA ESCOITAR, CLIQUE DE SEGUIDO: https://archive.org/download/charo-soto/CharoSoto.mp3

Full story »

Desde a Agrupación Cultural O Facho lembramos-vos a celebración do seguinte acto, dentro das Palestras públicas do cuarto trimestre de 2024.

O vindeiro dia 12 de novembro, o licenciado en Dereito e Ciencias Económicas Enrique Sáez Ponte impartirá unha palestra co título: ?JUANA DE VEGA: A PROCURA DUNHA SOCIEDADE MELLOR?

Data: 12 de novembro, martes

Hora: ás 8 do serán

PARA ESCOITAR, CLIQUE DE SEGUIDO: https://archive.org/download/enrique-saez/EnriqueSaez.mp3

Desde a Agrupación Cultural O Facho vos comunicamos a celebración do seguinte acto, dentro das Palestras públicas do cuarto trimestre de 2024.

O vindeiro dia 29 de outubro o profesor e arquitecto Xosé Allegue impartirá unha palestra co título: ?GALICIA: TERRITORIO CAPTURADO?

Data: 29 de outubro, martes

Hora: ás 8 do serán

Lugar: Portas Ártabras - Rúa Sinagoga 22 baixo. Cidade Vella - A Coruña

GALICIA : TERRITORIO CAPTURADO

O concepto de ?Captura das políticas? define a capacidade de influencia dos lobbys económicos sobre o poder lexislativo dun país para conseguir que se lexisle á medida dos seus intereses e contra o ben común, mentres que as ?elítes extractivas? serían aquelas beneficiadas polos gobernos capturados, quens redactan unha aparataxe lexislativa ao servicio distas elítes impedindo así o crecemento económico sostible equilibrado e xusto e a distribución equitativa da riqueza e conducindo ás nación ao seu fracaso.

A ?captura das políticas? e do aparato lexislativo polas elítes extractivas caracteriza dende sempre a gobernaza do territorio en Galicia. Por tanto a súa absoluta desregulación non é unha casualidade. Así, as multinacionais papeleiras, mineiras enerxéticas e de tráfico de lixo contaminante, capturan o aparato lexislativo para poñelo ao seu servicio. Diste modo prodúcese una ?captura? das políticas territoriais que produce de forma legal a forma mais dañina da corrupción institucional e estrutural , o que está levando a Galicia ao seu fracaso como nación.

Xosé Allegue
Doutor Arquitecto polas escolas de arquitectura de Lille ( Francia) e A Coruña. Desde 1993 é Xefe da Oficina de Proxectos e Infraestruturas do Consorcio de Santiago.
Foi durante 10 anos Profesor de proxectos na Escola de Arquitectura de University College Dublin ( 2009-2019) e 10 anos Membro da Comisión Asesora da Cidade Histórica de Santiago de Compostela (2010-2020). Autor de numerosos relatorios en congresos nacionais e internacionais e numerosos artigos en revistas especializadas sobre territorio, Patrimonio , e dereito a Vivenda. Na súa dilatada traxectoria recibu numerosos premios, nacionais e internacionais.

image.png

Desde a Agrupación Cultural O Facho vos comunicamos a celebración do seguinte acto, dentro das Palestras públicas do cuarto trimestre de 2024.

O vindeiro dia 15 de outubro se proxectará un audiovisual co título: ?ALTRI: A SEDE INSOSTIBLE?

Data:15 de outubro, martes

Hora: ás 8 do serán

Lugar: Portas Ártabras - Rúa Sinagoga 22 baixo. Cidade Vella - A Coruña

PARA ESCOITAR A PRESENTACIÓN, CLIQUE DE SEGUIDO: https://archive.org/download/presentacion_202411/Presentaci%C3%B3n.mp3

O audiovisual, de Xarda e O Salto Galiza, foi realizado por Elena Martín e Pablo Santiago e contou co apoio e a colaboración de varias asociacións e plataformas en defensa do territorio.

A Xunta, Altri e Greenalia pretenden instalar unha fábrica de celulosa e lyocell no centro do país. O que ía ser un proxecto ?sostible? e ?respectuoso co medio? rematou sendo o enésimo intento de lucro do capitalismo salvaxe cos recursos da nosa terra. Na súa defensa, a veciñanza da Ulloa organizada, protexendo os seus ríos, o seu aire e os seus empregos deste intento de espolio.

O audiovisual percorre o ciclo da auga proxectado pola promotora do proxecto; desde o punto de recollida de ata 46 millóns de litros diarios en Brocos, ata O Sexo, onde será devolta parte da auga, tratada e máis quente. Polo camiño, 20 quilómetros de tubaxes, centos de fincas expropiadas, e unha megafactoría en Palas de Rei, pegada ao Camiño de Santiago, que emitirá oxido de xofre e óxido de nitróxeno á atmosfera.

Voces expertas e veciñas destes lugares expoñen de que xeito lles pode afectar no seu día a día e nos seus empregos, nunha zona vizosa de proxectos sostibles que agora son amenazados.

PARA ESCOITAR O DEBATE, CLIQUE DE SEGUIDO: https://archive.org/download/debate_20241124_1105/Debate.mp3

Agrupación Cultural O`Facho

Desde a Agrupación Cultural O Facho comunicamos a celebración do seguinte acto, dentro das Palestras públicas do cuarto trimestre de 2024.

O vindeiro dia 8 de outubro a arqueóloga Purificación Soto Arias impartirá unha palestra co título:

?O CASTRO DE MONTES CLAROS (VILAÑO-A LARACHA), UN POBOADO ÁRTABRO BEN COMUNICADO?

Data:8 de outubro, martes

Hora: ás 8 do serán

Lugar: Portas Ártabras - Rúa Sinagoga 22 baixo. Cidade Vella - A Coruña

Purificación Soto Arias é arqueóloga profesional. Licenciada en Xeografía e Historia pola USC no ano 1987 coa especialidade de Prehistoria e Arqueoloxía.

Realizou unha tesiña de licenciatura titulada: Tecnoloxía e análise da cerámica castrexa baixo a dirección da Dra Profesora Josefa Rey Castiñeiras, obra pioneira nas análises físico-químicas das producións cerámicas para a identificación das áreas alfareiras na Idade do Ferro no Noroeste peninsular.

Dende o ano 2017 ven desenvolvendo a súa principal actuación profesional no concello de A Laracha onde puxo en marcha o proxecto denominado: Recuperación e Intervención Arqueolóxica no Castro de Montes Claros (Santiago de Vilaño, A Laracha), de promoción municipal e que cubre distintos aspectos de investigación, conservación, posta en valor e divulgación social.

O Arco Ártabro-Bergantiñán constitúe o escenario natural da xeografía política dos pobos Ártabros que habitaron os castros durante case un milenio. A partir dos resultados de dúas campañas de escavacións arqueolóxicas no Castro de Montes Claros, trataremos de abordar a evolución destes grandes poboados fortificados da Idade do Ferro ata a romanización.

PARA ESCOITAR, CLIQUE DE SEGUIDO: https://archive.org/download/puri-soto/PuriSoto.mp3

image.png

Desde a Agrupación Cultural O`Facho comunicamos a celebración do seguinte acto, dentro das Palestras públicas do terceiro trimestre de 2024.

O vindeiro dia 17 de setembro o autor, editor e produtor cultural Manel Cráneo impartirá unha palestra co título:

?MÁIS DE 50 ANOS DE BANDA DESEÑADA GALEGA NON É POUCO?

Data:17 de setembro, martes

Hora: ás 8 do serán

Lugar: Portas Ártabras - Rúa Sinagoga 22 baixo. Cidade Vella - A Coruña

O autor falará dalgúns dos fitos esenciais que marcaron a historia da banda deseñada desde as súas orixes na década de 1970, facendo un percorrido ata a situación actual do cómic en lingua galega onde a cidade da Coruña xoga un papel estratéxico por múltiples causas. Todo isto desde a súas distintas perspectivas grazas a súa visión especializada neste eido cultural.

Manel Cráneo (A Coruña, 1973) é autor, editor e produtor cultural especializado en banda deseñada (BD). Comezou facendo fanzines na década de 1990, ten colaborado con revistas e xornais, entre outras, realizou novelas gráficas como Os Lobos de Moeche, Destino Hërguss ou Cinza. Creou tamén a marca de entretemento Planeta Mincha aplicada a medios como a BD, libros ilustrados, animación, pasatempos, performance, música, artesanía, etc.

A súa implicación co sector profesional levouno a refundar en 2003 a AGPI (Asociación Galega de Profesonais da Ilustración) da que foi o primeiro presidente. Foi tamén vicepresidente de FADIP (Federación de Asociacións de Ilustradores Profesionais) durante a presidencia de Horacio Altuna. En 2009 fundou a editora Demo, especializada en BD galega. En 2015 creou a plataforma Coruña Gráfica para potenciar o panorama autoral coruñés. En 2024 foi nomeado director do festival internacional de BD Viñetas desde o Atlántico. Como divulgador colabora no Diario Cultural da radio Galega cunha sección semanal sobre banda deseñada.

Atentamente,

Agrupación Cultural O'Facho

Full story »

Premios Literarios da Agrupación Cultural O Facho 2024 Poesía e Teatro Infantil

A seguir detállase polo miúdo a resolución dos concursos anuais de poesía e teatro da Agrupación Cultural O Facho:

Concurso de Teatro Infantil O Facho 2024

· Obra gañadora: Xoguetes e brinquedos

Autora: Raquel Castro Martínez

O xurado, composto por Manuel Lourenzo, Carmen Martínez e Diana Varela Puñal, valorou na peza teatral a adecuación ao público ao que vai dirixida, a súa estrutura, cunha proposta nunha constructio acaída, a calidade da lingua empregada, os toques futuristas e filosóficos que a dotan de modernidade e a súa estética fermosa fóra de tópicos, entre outras calidades.

Raquel Castro Martínez, licenciada en Filoloxía Galego-Portuguesa e Hispánica pola Universidade de Santiago de Compostela, é unha profesora e escritora galega nada en Alxén (Salvaterra de Miño). Profesora de Lingua Galega e Literatura en educación secundaria. Fundou en 1999 a Asociación Teatral de Alxén, da que é presidenta e comezou a dirixir o grupo de teatro Ata Sempre de Alxén de dita asociación. Escribe as pezas dos dous grupos que pertencen á asociación, infantil e adultos. No IES Ribeira do Louro, onde traballa, coordina o Premio Roberto Vidal Bolaño de Teatro que se convoca en colaboración coa Editorial Galaxia e o Concello do Porriño. Neste mesmo centro coordina un grupo de teatro de alumnado da ESO.

Obra publicada:

Teatro

Entre fadas e lobos andamos todos (Meubook, 2013), Nunca nevou que non escampase (Meubook, 2012), A meiga e o emperador (Fervenza, 2015), A vendedora de palabras (Fervenza, 2015), As terapias da doutora Ledicia (Galaxia, 2016), A princesa e o labrego (Fervenza, 2017), A formiga fóra do carreiro (Galaxia, 2018), Dormente (Galaxia, 2021), Planeta Bugallo (Galaxia, 2022).

Narrativa

Bestiario doméstico (Galaxia, 2017), Nº atómico 74 (Fervenza, 2017), Sobremesas sobre versos (Galaxia, 2023)

Obtivo o Premio Simbad de Literatura infantil para o Recordo e o Alzheimer en 2022, gañadora no VI Torneo de Dramaturxia da MITCF de Cangas en 2022, Lista OEPLI 2022, 2021, 2019, Premio de Honra no premio Estornela de Teatro 2014, Premio de relato curto Francisco Fernández del Riego 1997, Premio Igualando a lingua de relato curto do Concello de Cee 2014, entre outros.

Concurso de Poesía O Facho 2024

· Obra gañadora: A voz das anemones

Autor: Esteban Sanesteban Beceiro

O xurado, composto por Xulio López Valcárcel, Henrique Sánchez Rodríguez e Fernando Díaz-Castroverde, valorou as súas calidades poéticas, o crebacabezas estrutural con versos atinados, a orixinalidade dos textos, as subxacentes historias de temática variada e a lectura existencial, entre outros.

Esteban Sanesteban Beceiro, neurólogo de profesión, naceu en Ferrol hai 33 anos e estudou no IES Concepción Arenal desta cidade. Despois licenciouse en Medicina na Universidade Autónoma de Barcelona, realizou o seu doutoramento na Universidade de Heidelberg na Alemaña e especializouse en Neuroloxía en Madrid, cidade en que traballa actualmente como neurólogo.

Nota. O xurado quere facer mención tamén da obra presentada ao concurso de poesía Aos quatro ventos. Poética de fronteira 2018-2023, que, se ben non resultou gañadora, ten os seus valores literarios e anima ao seu autor/a a seguir escribindo.

Asdo. Henrique Sánchez Rodríguez

Agrupación Cultural O Facho

Full story »

Desde a Agrupación Cultural O Facho comunicámosvos a celebración do seguinte acto, dentro das palestras públicas do segundo trimestre de 2024.

O vindeiro dia 14 de maio a profesora e escritora Pilar García Negro, impartirá unha palestra co título: ? Luisa Villalta : Devir galega?

Data: 14 de maio, martes

Hora: ás 8 do serán

Lugar: Portas Ártabras ? Rúa Sinagoga 22 baixo. Cidade Vella ? A Coruña

Pilar García Negro é unha destacada lingüista e profesora galega, cunha extensa traxectoria académica e política. Estudou Filoloxía Hispánica e Filoloxía Galega na Universidade de Santiago de Compostela, onde se doutorou en 1991.

Comezou a súa carreira como profesora de lingua española en varios institutos antes de unirse á Universidade da Coruña en 1991, onde foi profesora titular desde 1995 no Departamento de Galego-Portugués, Francés e Lingüística. Ademais do seu labor académico, participou en numerosos congresos nacionais e internacionais sobre sociolingüística, literatura galega, e feminismo. Publicou edicións e estudos sobre destacados autores galegos e foi presidenta da Asociación Cultural Alexandre Bóveda da Coruña.

Pilar García Negro, ademais do seu destacado labor académico e a súa traxectoria como deputada no Parlamento de Galicia polo BNG desde 1989 ata 2003, é recoñecida polo seu coñecemento e estudo da obra de Luisa Villalta, a quen coñeceu e tratou en vida. Este interese levouna a ofrecer conferencias e contribucións significativas no ámbito do estudo e difusión do legado de Luisa Villalta.?

Agrupación Cultural O? Facho. CIF G-15037021
Apartado de Correos nº 46 O.P. A Coruña

image.png

Desde a Agrupación Cultural O`Facho vos comunicamos a celebración do seguinte acto, dentro das Palestras públicas do segundo trimestre de 2024.

O vindeiro dia 30 de abril a ensaísta e profesora Aurora Marco impartirá unha palestra co título:

?Mulleres no Seminario de Estudos Galegos?

Data: 30 de abril, martes

Hora: ás 8 do serán

Lugar: Portas Ártabras - Rúa Sinagoga 22 baixo. Cidade Vella - A Coruña

Aurora Marco é doutora en Filosofía e Letras (1978), catedrática de Didáctica da Lingua e a Literatura Galega da USC, e autora de extensa obra: biografías de Carvalho Calero, Avilés de Taramancos, Paz Carbajal; edicións críticas de obras de López Ferreiro, Rodríguez López, Otero Pedrayo, Tomás Barros, Áurea Lorenzo Abeijón e outros libros de carácter interdisciplinar. Alén da investigación, desenvolve unha intensa actividade como conferenciante. Nos últimos 30 anos centrouse na recuperación da traxectoria das mulleres galegas: As precursoras (1993); Mulleres e educación en Galiza. Vidas de mestras (2002); Dicionario de mulleres galegas (2007); Mulleres na guerrilla antifranquista galega (2011); Mª Teresa Alvajar. Memorias dunha republicana (2012); Elas (2015); Irmandiñas (2020); Carmiña Sierra. A primeira muller do Seminario de Estudos Galegos (2023).

Pola súa obra ensaística, recibiu numerosos premios: ?Tomás Barros? de Investigación Teatral (1991); ?Ánxel Fole? de Ensaio literario (1992); ?Luís Tilve? de Investigación e Divulgación Histórica (2012) // "Mulleres en Acción" (2015) // "Galiza Mártir" (2016) // "Mártires da Liberdade? (2017)// Xohana Torres de Ensaio e Creación audiovisual, con Pablo Ces (2018)// ?Follas Novas? do Libro Galego (2021)// ?Baltar Feijóo? (2022). En 2023 foi nomeada Señora das Letras 2023 polo colectivo de crítica literaria ?A Sega?.

Resumo do relatorio ?Mulleres no Seminario de Estudos Galegos?:

Para valorar na súa xusta medida a presenza das mulleres no Seminario de Estudos Galegos, cómpre non esquecer que, até 1910, non puideron matricularse oficialmente nos centros universitarios e, pouco e pouco, foron incorporándose a diferentes carreiras. Como o SEG, fundado en 1923, foi unha entidade ligada á Universidade de Santiago, é doado comprender que a súa presenza fose testemuñal na citada entidade, sobre todo ao principio, porque das poucas que pisaron os claustros universitarios, só algunhas ingresaron naquel centro de investigación do saber.

Foron poucas as socias activas e as súas vidas e actividades ficaron, na maioría dos casos, silenciadas, ignoradas, sen fixar, ausentes do discurso oficial e do ensino académico, porque na historia do feminino sempre houbo problemas de transmisión e visibilidade. A lembrar as súas traxectorias, algunhas completas, outras fragmentarias, dedícase esta conferencia.

Atentamente,

Agrupación Cultural O Facho. CIF G-15037021

Apartado de Correos nº 46 O.P. A Coruña

image.png

Desde a Agrupación Cultural O`Facho vos comunicamos a celebración do seguinte acto, dentro das Palestras públicas do segundo trimestre de 2024.
O vindeiro dia 2 de abril a profesora Celia M. Armas García impartirá unha palestra co título:
'O proceso de normalización da lingua galega'
Data: 2 de abril, martes
Hora: ás 8 do serán
Lugar: Portas Ártabras - Rúa Sinagoga 22 baixo. Cidade Vella - A Coruña

Celia María Armas García é Licenciada en Filoloxía Hispánica e en Filoloxía Galego-Portuguesa pola Universidade de Santiago de Compostela sendo profesora de lingua galega e literatura no ensino secundario desde o ano 2000. É membro da Permanente da Mesa pola Normalización Lingüística desde o ano 2015 e é a súa Secretaria Xeral desde o 2017, ano en que tamén asume a dirección de Abertos ao Galego, a iniciativa da Mesa especialmente dirixida ao mundo empresarial. Foi membro do consello de Administración de Nós diario entre os anos 2018 e 2023 e desde o 2022 é a secretaria comarcal da CIG-Ensino da Coruña. Ademais de publicar artigos en prensa é coautora de varios volumes de investigación sociolingüística (Sobre o racismo lingüístico) e literaria (Escrita e mulleres, No tempo de Follas Novas?) e autora de As mulleres escritoras, 1860-1870. O xenio de Rosalía.

Na palestra farase un percorrido pola historia da normalización da lingua galega até chegar a una análise da súa situación actual

Para escoitar, clique de seguido

https://archive.org/download/celia-armas/Celia-Armas.mp3

Atentamente,
Agrupación Cultural O Facho
CIF G-15037021
Apartado de Correos nº 46 O.P. A Coruña